Nowy Ład: jakie zmiany w systemie podatkowym?

Nowością jest wprowadzenia podatku przychodowego dla spółek, które wykazują straty lub bardzo niskie dochody. Celem wprowadzenia tego rozwiązania jest ucięcie „uciekania w koszty” międzynarodowych przedsiębiorstw operujących na polskim rynku. Kryterium ma być uzyskiwanie straty albo dochodowości na poziomie równym lub niższym 1% udziału dochodów w przychodach.

Podstawę opodatkowania będzie stanowić suma:

• 4% wartości przychodów ze źródła działalności operacyjnej;
• kosztów finansowania dłużnego ponad 30% „podatkowej EBIDTA” poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych;
• kosztów usług niematerialnych ponad 30% „podatkowej EBIDTA”
• wartości odroczonego podatku dochodowego wynikającej z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej w zakresie, w jakim skutkuje ona zwiększeniem zysku brutto albo zmniejszeniem straty brutto.

Tak uzyskany wynik będzie stanowić podstawę opodatkowania wg stawki 10%. Podatek przychodowy (inaczej: “minimalny podatek dochodowy”) może zostać odliczony od zapłaconego podatku dochodowego. W ten sposób ma być neutralny dla przedsiębiorców uczciwie rozliczających się z fiskusem.

Projekt przewiduje wyłączenia z podatku przychodowego dla tych spółek które:

• rozpoczęły działalność w danym roku i przez okres 2 lat;
• są przedsiębiorstwami finansowymi;
• uzyskały przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku poprzedzającym (uzasadnieniem jest pandemia);
• mają udziałowców jako wyłącznie osoby fizyczne i które mają prostą strukturę własnościową (brak udziałów w winnych spółkach).

Rząd planuje zwiększenie kwoty wolnej od podatków z dotychczasowych 8 tys. do 30 tys. zł. Jest to pierwsza tak skokowa — kilkukrotna — waloryzacja dochodu wolnego od opodatkowania w Polsce. Co ciekawe, próg jest ten zawieszony tak wysoko, że stawia polskiego podatnika prawie na równi z najbogatszymi państwami Unii Europejskiej, czyli Niemcami i Holandią.

Co równie ważne, Nowy Polski Ład kończy okres degresywnego odliczania kwoty wolnej od podatku w proporcji do rosnących dochodów. Oznaczało to, że im więcej zarabialiśmy, tym mniej mogliśmy odliczyć, a przy przekroczeniu progu 127 tys. zł rocznie kwota wolna od podatku nie zmniejszała naszych zobowiązań podatkowych ani o jotę.

Propozycje zawarte w Nowym Polskim Ładzie powodują, że niezależnie ile zarobimy, dochody do kwoty wolnej od podatków, czyli 30 tys., będą zwolnione z opodatkowania. Dochody przewyższające tę kwotę będą objęte stawką progową, tzn. 17 i 32%.

Dobrym rozwiązaniem na pewno jest sumowanie się kwoty wolnej od podatków dla wspólnie rozliczających się małżeństw. Oznacza to, że pojedyncze gospodarstwo domowe zyska rocznie kwotę 60 tys. zł wolną od podatku dochodowego.

Podwyższeniu ulega też drugi próg podatkowy - 32% - który obecnie obowiązuje dla zarobków powyżej 85 tys. zł rocznie. Wprowadzenie Nowego Polskiego Ładu oznacza, że wyższy podatek zapłacą dopiero osoby od zarobków przekraczających kwotę 120 tys. zł. Powyższe dotyczy oczywiście opodatkowania na zasadach ogólnych.

Wg szacunków rządowych, posunięcie to zmniejszy liczbę osób płacących podatki wg drugiego progu podatkowego aż o połowę. Pozytywne zmiany ma odczuć nawet 18 mln Polaków.

Częścią kompleksowej reformy Nowego Polskiego Ładu jest aktywizacja osób, które osiągnęły wiek emerytalny, ale chcą dalej pracować. Emeryci, którzy zdecydują się na dalszą aktywność zawodową, będą zwolnieni z podatku dochodowego do kwoty 120 tys. zł.

Rodzice wychowujący co najmniej czwórkę dzieci zyskają dodatkowe odliczenie w kwocie 85 tys. zł na każdego rodzica. Jeżeli sejmowe poprawki się utrzymają, to będzie to oznaczało, że każdy z rodziców zyska kwotę 115 tys. (30 tys. kwoty wolnej od podatku plus 85 tys. ulgi na dzieci). Czy to oznacza, że rodzina z czwórką dzieci będzie mogła osiągnąć dochód 230 tys. zł rocznie bez podatków? Najwyraźniej tak.

Zmieniona też będzie ulga dla rodzica samotnie wychowującego dziecko. Zamiast dotychczasowej metody płacenia podwójnego podatku od połowy dochodów — co przy wprowadzonej wysokiej kwocie od podatku traciło swój pierwotny sens — zaproponowano ulgę w wysokości 1,5 tys. zł na dziecko.

Niestety Nowy Polski Ład to nie tylko plusy. Rośnie składka zdrowotna do poziomu 9% od dochodu, a jednocześnie przedsiębiorcy tracą prawo do jej odliczania od podatku. W efekcie podnosi to realne opodatkowanie i — jak argumentują niektórzy ekonomiści — niweluje korzyści wynikające z kwoty wolnej od podatku osób rozliczających się na zasadach ogólnych.

Spora i raczej zasłużona krytyka, jaka spadła na projekt, spowodowała jego częściową modyfikację. Ostatnie propozycje zmierzają do zmniejszenia składki zdrowotnej do poziomu 4,9% dla podatników korzystających z podatku liniowego. W przypadku ryczałtu wysokość składki ma być uzależniona od przychodów, do 60 tys. zł podstawa składki wyniesie 60% wynagrodzenia, dla przychodów do 300 tys. zł - 100% miesięcznego wynagrodzenia, a powyżej - 180% wynagrodzenia. Zmiany mają też dotyczyć osoby korzystające z karty podatkowej.

Zmiany dla przedsiębiorców, to nie tylko nowe podatki. Nowy Polski Ład wprowadza od 2022 r. dodatkowe ulgi oraz rozszerza te istniejące. Warto zaznaczyć pokrótce, że do nich należą:

• ulga na Badania i Rozwój;
• ulga na prototypy;
• ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników;
• ulga na robotyzację;
• IP Box;
• ulga na IPO;
• ulgi dla inwestujących poprzez Venture Capital;
• ulga konsolidacyjna;
• ulga na ekspansję;

Do ulg możemy także zaliczyć obniżenie efektywnej stawki estońskiego CIT, która wg propozycji rządowych ma się zmniejszyć z 25% do 20%. To również ruch w kierunku pomniejszenia opodatkowania i pozostawienia większych środków do dyspozycji firm.

Prócz wielu korzyści i pewnych wad, bezsporną cechą Nowego Polskiego Ładu jest rosnąca złożoność prawa podatkowego. Zmiana ta otwiera spore możliwości dla tych, którzy będą wiedzieli jak prowadzić rozliczenia podatków, aby z nich skorzystać. W tym zakresie chętnie pomogą specjaliści z biura księgowego Golden Tax z Warszawy, których wiedza przyczyniła się do powstania tego artykułu.